بسترهای پیدایش عوام‌گرایی در دادرسی کیفری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

'گروه حقوق دانشکده علوم انسای، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

شاکله سیاست‌گذاری جنایی کارآمد در گرو سلامت وعادلانه بودن دادرسی کیفری است. از طرفی مداخله ساخت سیاسی در سیاست‌گذاری جنایی، قابل‌اجتناب نیست. سیاست‌گذاران از این مزیت (مداخله) برای کسب مقبولیت مردمی بهره‌برداری نموده و دیدگاه‌های عموم را منطبق با خواسته‌هایشان جهت‌دهی می‌کنند که به «عوام‌گرایی کیفری» منتهی شده است. پیدایش چنین رویکردی، مستلزم وجود بسترهای ویژه و بهره‌مندی از کارکردشان در جهت نامطلوب است. سیاست‌گذاران از کارکرد بسترهای برون سیستمی همانند «سزاگرایی عمومی»، «احساس ترس و ناامنی»، «بازنمایی رسانه‌ای جرم» و «تضعیف دولت رفاه» بهره‌برداری نامطلوب نموده و از این طریق، بسترهای مهم و موجود درون نظام عدالت کیفری همانند «مدیریت گرایی»، «بی‌اعتنایی به الگوی اصلاح و درمان»، «واقع‌گرایی حقوقی» و «بی‌اعتمادی به نهاد عدالت کیفری» را نیز یاور سیاست‌های عامه‌پسند می‌سازند تا بر ناکامی‌های خود سرپوش بگذارند. نظام عدالت کیفری نباید در پیدایش چنین رویکردی در دادرسی کیفری سهیم باشد بلکه باید با حاکمیت عقلانیت و علم در راستای تقویت و بهره‌مندی کارکرد بسترهای درون سیستمی در جهت مطلوب تلاش کند و حتی باید بسترهای برون سیستمی را هم به خدمت درآورد تا کارکرد این بسترها در جهت نامطلوب، مجال ظهور پیدا نکنند. لذا شناخت این بسترها و کارکردهای آنها برای استفاده بهینه از آنها و نیز دفع رویکرد عوام‌گرایی و حاکمیت عقلانیت و علم در دادرسی کیفری ضروری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

THE APPEARANCE CONTEXTS OF PENAL POPULISM IN CRIMINAL PROCEDURE

نویسنده [English]

  • saeed qomashi
Assistant professor, Department of law, University of Kashan, kashan,Iran
چکیده [English]

Securing procedural justice as the basis of efficient criminal policymaking is indebted to that criminal procedure would be health and just. Furthermore, the interference of political structure in criminal policy is unavoidable. Politicians take the advantage of this intervention to get reputation and popularity by directing people’s ‎attitude according to their own desires that has resulted to penal populism.‎ Basically emerging the approach in criminal procedure requires specific contexts and utilizing their function in the adverse direction. Politicians‎ misuse trans systemic contexts such as “ Populist Punitiveness ”, “Sence of fear and insecurity ”, “ The media reflection of crime “ and “ Weakening of the welfare state “ and through which they render the existing and important context such as “ Managerialism “, “ Neglect of rehabilitation “,”legal realism” and “ Distrust of the criminal justice “ their assistant for their own popular policies to hide their failure and bad policies. Not only criminal justice should not to contribute in emerging the approach but also it should try in favorite direction to self – contexts by preceding Politicians‎ and ruling rationality and science in order to benefit from function of them and even it should make trans systemic context in the same way to avoid emerging the performance of the them at the unfavorable way. Therefor identifying these backgrounds and their functions is necessary, thus, to use them efficiently to repel popular approach and governing reason and science in criminal procedure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criminal Policy - making
  • Penal Populism
  • criminal procedure
  • Public Opinion
منابع
الف) فارسی
1. ابراهیمی، شهرام، «ارزیابی تحولات اخیر سیاست کیفری در قبال بزهکاران مزمن در پرتو موازین حقوق بشر (از مراقبت و تنبیه تا تنبیه و مراقبت)»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی پیشگیری از وقوع جرم، پیشگیری از تکرار جرم و بزه دیدگی با تأکید بر نقش پلیس، 1388.
2. امیدی، جلیل، «گفتمان سیاست جنایی مجلس هفتم»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 63-62، 1387.
3. امیدی، جلیل، تفسیر قانون در حقوق جزا، چاپ اول، تهران، نشر مخاطب، 1394.
4. ایروانیان، امیر، نظریه عمومی سیاست‌گذاری جنایی، چاپ اول، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1392.
5. بابایی، ایرج، «مبانی نظری رویکرد تحلیل اقتصادی حقوق»، مجله پژوهش حقوق و سیاست، شماره 23، 1386.
6. بارکر، کریس، مطالعات فرهنگی، برگردان مهدی فرجی و نفیسه حمیدی، انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، 1391
7. بوم، روبرت، مک‌دونالدی کردن عدالت کیفری، برگردان حسین غلامی و یوسف بابایی، مجله حقوقی دادگستری، سال هفتاد و چهارم، شماره 70، 1389.
8. پاک‌نهاد، امیر، سیاست جنایی ریسک مدار، چاپ اول، تهران، میزان، 1388.
9. پاک‌نهاد، امیر، «احساس ناامنی و ترس از جرم»، آموزه‌های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره 5، بهار و تابستان، 1392.
10. پرت، جان، عوام‌گرایی کیفری، بسترها، عوامل و آثار، برگردان هانیه هژبرالساداتی،تهران، میزان، 1392.
11. تبیت، مارک، فلسفه حقوق، برگردان حسن رضایی خاوری، چاپ اول، مشهد، انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 1384.
12. جعفری، مجتبی، جامعه‌شناسی حقوق کیفری، رویکرد انتقادی به حقوق کیفری، چاپ اول، تهران، میزان، 1392.
13. داودی گرمارودی، هما، «مکتب نیوکلاسیک و احیای رویکرد سزادهی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 68، 1384.
 14. رابرتز، جولیان و دیگران، عوام‌گرایی کیفری و افکار عمومی: درس‌هایی از پنج کشور، برگردان زینب باقری نژاد و دیگران، تهران، میزان، 1392.
15. رحمانیان، حامد و حبیب زاده، محمدجعفر، «ابزارگرایی کیفری: قلمرو، مفهوم، شاخص‌ها»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، زمستان 1392، شماره 5، ص 63.
16. شایپرو، جان، لیبرالیسم، معنا و تاریخ آن، برگردان محمد کاشانی، تهران، نشر مرکز، 1391.
17. شاو، دونالد و مک کومبز مکسول،کارکرد برجسته‌سازی در مطبوعات، برگردان امید مسعودی، تهران، انتشارات خجسته، 1383.
18. طاهری، سمانه، سیاست کیفری سخت‌گیرانه، چاپ اول، تهران، میزان، 1392.
19. علیخواه، فردین و مریم نجیبی ربیعی، «زنان و ترس ازجرم در فضاهای شهری»، رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 22، 1385.
20. فرجی‌ها، محمد، «بازتاب رسانه‌ای جرم»، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 22، 1385.
 21. فرجی‌ها، محمد و محمدباقر مقدسی، پاسخ‌های عوام‌گرایی به مفاسد اقتصادی، دایر‌ْه­المعارف علوم جنایی (مجموعه مقاله‌های تازه‌های علوم جنایی)، کتاب دوم، بنیاد حقوقی میزان، بهار، 1392.
22. فرجی‌ها، محمد و محمد باقر مقدسی، جلوه‌های عوام‌گرایی در سیاست‌های کیفری مواد مخدر، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 68، زمستان، 1393.
23. فرجی‌ها، محمد و راضیه قاسمی کهریز سنگی، «چالش عدالت و کارایی در نظام عدالت کیفری در گفتمان مدیریت گرایی کیفری»، مجله آموزه‌های حقوق کیفری، شماره 9، 1394.
24. فرح‌بخش، مجتبی، «رشد و کمال عقل در آیین هرویه قضایی (نقد رأی پرونده ستایش)»، دو فصلنامه رویه قضایی حقوق کیفری، سال اول، شماره 2، 1395.
25. قادری کنگاوری، روح‌الله، مبانی و چارچوب‌های نظری در جهان معاصر در؛ تروریسم و مقابله با آن، چاپ اول، نشر مجمع جهانی صلح اسلامی، 1390.
26. قاسمی مقدم، حسن، «رویکرد مدیریت خطر و پیش‌گیری از تکرار جرم»، به کوشش گروهی از اساتید، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی پیش‌گیری از تکرار جرم، دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری ناجا، 1388.
27. کاشفی اسماعیل‌زاده، حسن، «جنبش‌های بازگشت به کیفر»، مجله الهیات و حقوق، شماره 16-15، 1384.
28. کریمی، فاطمه و اصغر کاظمی، بررسی وضعیت مجازات اعدام، چاپ اول، قم، دادگستری کل استان قم، 1387.
29. کیا، علی‌اصغر و حسن علی مؤذن زادگان، «بررسی تطبیقی اخبار جنایی صفحه حوادث روزنامه‌های کشور تحلیل محتوی سه روزنامه ایران، همشهری و آفتاب یزد در سال 1388»، مجله پژوهش حقوق عمومی، 1390.
30. ماری، فیلیپ، «کیفر و مدیریت خطرها، به‌سوی عدالتی محاسبه‌گر در اروپا»، برگردان حسن کاشفی اسماعیل‌زاده، مجله حقوقی دادگستری، شماره 48 و 49، پاییز و زمستان، 1389.
31. مالوری، فلیپ، اندیشه‌های حقوقی، برگردان مرتضی کلانتریان، چاپ دوم، تهران، انتشارات آگاه، 1388.
32. محمودی جانکی، فیروز و محسنمرادی حسن‌آبادی، «افکار عمومی و کیفرگرایی»، مجله مطالعات حقوقی شماره 5، پاییز و زمستان، 1390.
33. مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، دوره هفتم، اجلاسیه دوم، جلسه 185، پنجم بهمن، 1384.
34. مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، دوره هفتم، اجلاسیه سوم، جلسه 229، بیست و پنجم خرداد، 1385.
35. مقدسی، محمدباقر و محمد فرجی‌ها، «ویژگی‌های سیاست‌های کیفری عوام‌گرا؛ مطالعه تطبیقی»، فصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی، دوره چهارم، شماره 2، 1392.
36. مک کوایل، دنیس، درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی، برگردان پرویز اجلالی، چاپ دوم، تهران، دفتر مطالعات توسعه رسانه‌ها، 1385.
37. موراوتز، توماس، فلسفه حقوق، مبانی و کارکردها، برگردان بهروز جندقی، چاپ دوم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،1391.
38. مهدی زاده، سید محمد، رسانه‌ها و بازنمایی، تهران، دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها، 1387.
39. نجفی ابرندآبادی، علی حسین، سیاست جنایی در علوم جنایی (گزیده مقالات آموزشی برای ارتقا دانش دست‌اندرکاران مبارزه با مواد مخدر در ایران)، جلد دوم، تهران، انتشارات سلسبیل، 1384.
40. نوبهار، رحیم، حمایت حقوق کیفری از حوزه‌های عمومی و خصوصی، چاپ اول، تهران، انتشارات جنگل، 1387.
41. نیکوکار، حمیدرضا و بهاره همت پور، ترس از جرم، تهران، میزان،1391.
42. هابز، توماس، لویاتان، برگردان حسین بشیریه، چاپ اول، تهران، نشر نی،1381.
43. هالووی، گابریل، کیفردهی آموزه‌ای مدرن، برگردان علی شجاعی، چاپ اول، تهران، انتشارات دادگستر، 1393.
44. هزارجریبی، جعفر، «بررسی احساس عدالت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن»، مطالعه موردی شهر تهران، فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، شماره 3، 1390.
45. یزدیان جعفری، جعفر، «بررسی استثنائات صلاحیت محاکم نظامی در قانون اساسی»، مجله حقوق اسلامی، سال دهم، شماره 38،1392.
ب) انگلیسی
1. Barr, N, Economics of the welfare state, Oxford University Press, 2011.
2. Brown, Darryl K, The reverse effects of efficiency in criminal process, Virginia Law Review, Vol.100 No. 183, 2014.
3. Cohen, B. C,The press and foreign policy, Princeton, NJ; Princeton University Press, 1963,
4. cook, Dee,criminal and social justice, pine forge press, 2006.
5. Deakin, N,Welfar and the state; Crisis of the welfare state Taylor and Francis, 2004.
6. Donnely, Jack, Human Right in the new world order, world policy journal, Vol. 9, No. 2. 1992.
7. Freiberg, Arie, Managerealism in Australian Criminal justice, RIP for KPIS, Monash University Law Review, Vol. 39, No.19. 2004.
8. Garland, D, The Limits of the sovereign stat, Strategies of Crim Control in Contemporary Society,The British Journal of Criminology, 36 (4). 1996.
9.Gelb. Karen, Myths and Misconceptions; Public Opinion versus public judgment about sentencing, Melbourne; The sentencing advisory council, 2006.
10.hall, S. and Jhally, S. representation & the media, Northampton, MA; Media Education Foundation,2007.
11. Hollander, J. H,Economic liberalism, literary, licensing, 2012.
12. Karl, Liewellyn, A Realistic Jurisprudence,The next step, Jurisprudence, Columbia Law Review, Vol.30(4). 1930.
13. Lister, Ruth, poverty, Cambridge, polity press,2004.
14. Mcllaughin, Eugene and Muncie, John, The Sage Dictionary of Criminology, Sage Puplications, 2001.
15. Posner, Richard A,Reflection on Judging, Cambridge, Massachusetts, London, England, 2013.
16. Rubin, E. L,Introduction: Minimizing harm as solution to the crime policy conundrum, in Rubin, E. L. (Eds.) Minimizing harm: Anew crime policy for modern America, Boulder Co:West View Press, 1999.
17. Sidgwick, Henry, The Elements of politics, London; Macmillan, Reprint of 1897 edition by Macmillan, 2000.
18. Svendsen, Lars, A philosophy of fear, Reaction Books Publisher London, 2008.
19. Terrill, Richard, j,World criminal justice systems; A comparative survey, newness. 2001.
20.Tonry, Michael, Crime and Punishment in America, The Handbook of Crime and Punishment, New York; Oxford University Press, 1999.
20. War, Mark, Fear of crime in the united states; Avenues For Research and policy, criminal justice, Vol. 4. 2000.
ج) روزنامه‌ها و سایت‌های اینترنتی
روزنامه ایران
روزنامه همشهری
https;// fa.wikipedia.org
http; // www.fararu.com
http;// www.isna.ir
http;//www.khabaronlin\
http;//www.taranews.com
http;// www.yjc.ir