تحلیل اقتصادی اصل حسن نیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش اموخته حقوق تجاری-اقتصادی بین المللی / پردیس بین الللی کیش دانشگاه تهران

2 دکتری حقوق خصوصی-وکیل پایه یک دادگستری

چکیده

از دیدگاه تحلیل‌گران اقتصادی حقوق، اصل حسن نیت در قراردادها کارآیی اقتصادی دارد. حسن نیت در جایگاه یک اصل کلی حقوقی، تعهدات و تکالیفی را بر ذمه متعاقدین قرار می‌دهد که با ایجاد رضایت‌مندی و احساس امنیت حقوقی، موجبات نیل به کارامدی قراردادها را فراهم آورده که با الزام طرفین به رعایت تعهد به درستکاری و فقدان رفتار ناشایست در تمام مراحل قرارداد، از رفتارهای فرصت‌طلبانه ناشی از خلاهای قراردادی جلوگیری می‌کند و با حمایت از افراد سبب گسترش روابط قراردادی خواهد شد. حسن نیت با ارایه تعهدات تکمیلی، اقدام به تکمیل قرارداد ناقص می‌کند و به عنوان یک ابزار حقوقی کارامد به کمک متعاقدینی می‌آید که منابع اقتصادی و اطلاعاتی لازم برای پیش‌بینی تمام وقایع و احتمالات آینده را در اختیار ندارند و از این طریق با صرفه‌جویی در هزینه‌های معاملاتی ناشی از تنظیم قرارداد کامل، کارایی اقتصادی قراردادها را افزایش می‌دهد. حسن نیت با به حداقل رساندن نارسایی‌های قراردادی و ایجاد کارامدی، درصدد افزایش سود و منافع اقتصادی متعاملین در قراردادها است؛ لذا تنظیم روابط قراردادی به منظور جلوگیری از اتلاف منابع و حمایت از اعتماد قراردادی و دستیابی به تعادل نیروها و منافع متعارض افراد، درچهارچوب روابط قراردادی، تنها با الزام متعاقدین به رعایت حسن نیت و تعهدات ناشی از آن در تمام مراحل انعقاد، اجرا و تفسیر قرارداد امکان‌پذیر خواهد بود؛ چراکه این الزام به بهینه‌سازی روند قراردادی و درنتیجه افزایش رفاه اجتماعی منجر خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Economic analysis of the “Good Faith”

نویسندگان [English]

  • Fateme Mohseni 1
  • Hamid Bagherzadeh 2
1 Master in International Economic-Business Law/ Kish Campus-University of Tehran
2 PhD in Private Law, Attorney at law
چکیده [English]

According to economic analysis of law, the principle of “Good Faith” has economic efficiency  in contracts. This, firstly, as a general legal principle, bears obligations and duties over contract’s parties to reach satisfaction and feeling of legal security, then leads to efficiency in contracts. Furthermore, “Good Faith” by the burden of honesty and lack of inappropriate actions liabilities in all of the contract formation steps to the parties prevents opportunistic behaviours caused from contract vacuums, and by protecting policies leads to contractual expansion. “Good Faith” by submitting additional obligations, fills incomplete contracts. This, as an efficient legal Instrumental, assists parties, especially who don’t have enough financial abilities and information resources to predict all upcoming events to increase the economic efficiency of contracts through saving transaction costs. “Good faith” by minimising contractual defects and creating efficiency seeks to increase the profits and economic benefits of the contractors. So, adjusting contractual relationships to avoid from the waste of resources and support of contractual trust is applicable solely by enforcing all parties to adjust “Good Faith” and its arising commitments in bargaining, performance and interpretation levels of the contract. Such a commitment aims to optimise the contractual process and thus increasing the social welfare.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Good Faith
  • Economic Analysis
  • Law
  • Commitment
  • Contract
فارسی
کتاب‌ها
1. اخلأقی، بهروز و امام، فرهاد، اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی، تهران: موسسه بین‌المللی حقوق خصوصی unidroit، موسسات مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، چاپ اول، ۱۳۹۳
2. انصاری، علی، تئوری حسن نیت در قرارداد، تهران: نشر جنگل، جاودانه، ۱۳۹۱
3. انصاری، مهدی، تحلیل اقتصادی حقوق قراردادها، تهران: انتشارات جاودانه، جنگل، چاپ دوم، ۱۳۹۲
4. بادینی، حسن، فلسفه مسئولیت مدنی، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ دوم، ۱۳۹۲
5. دادگر، یداله، درآمدی بر تحلیل اقتصادی حقوق، تهران: انتشارات پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس و انتشارات نور علم، چاپ دوم، ۱۳۹۰
6. شاول، استیون، مبانی تحلیل اقتصادی حقوق، ترجمه: اسماعیلی، محسن، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۸
7. طوسی، عباس، تحلیل اقتصادی حقوق شرکت‌ها، تهران: انتشارات شهر دانش، ۱۳۹۳
مقاله‌ها
8. ابراهیمی، یحیی، مطالعهٔ تطبیقی مفهوم و آثار حسن نیت در انعقاد، تفسیر و اجرای قرارداد، مجله حقوقی بین‌المللی، ۱۳۸۸، شماره ۴۱
9. اخوان، مهدی و عسکری، محمد مهدی و ایمانی، مقصود، فرصت‌طلبی طرفین در قراردادهای بیع متقابل نسل اول، پژوهش‌نامه اقتصاد انرژی، سال ۴، ۱۳۹۴، شماره ۱۶
10. انصاری، باقر و انصاری، اسماعیل، حقوق اطلاعات از منظر تحلیل اقتصادی، مجله مطالعات حقوق تطبیقی، دوره ۳، ۱۳۹۱، شماره ۲
11. بادینی، حسن، آیا حقوق دانش مستقلی است؟ مجله دانشکده حقوق علوم و سیاسی، ۱۳۸۵، شماره ۷۴
12. بادینی، حسن، مبانی فلسفی نگرش اقتصادی به حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ۱۳۸۲، شماره ۶۲
13. جعفرپور، کوروش، حسن نیت در تجارت بین‌الملل، دانشنامه حقوق و سیاست، ۱۳۸۴، شماره ۳
14. حاجی‌پور، مرتضی، نقش حسن نیت در قراردادها، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره ۴۱، ۱۳۹۰، شماره ۴
15. حاجی‌پور، مرتضی، نقش محدودکننده حسن نیت در مذاکرات، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال ۴، ۱۳۹۵، شماره ۱۴
16. زمانی، محمود و رفیعی، محمدتقی، تحلیل اقتصادی حسن نیت در مرحله اجرای قرارداد، حقوق خصوصی، دوره ۱۳، ۱۳۹۵، شماره ۱
17. شریف‌زاده، محمد جواد و نادران، الیاس، ضرورت مطالعات میان رشته‌ای و افق‌های نوین در مطالعات حقوق و اقتصاد در اسلام (قضیه کوزه و هزینه‌های مبادله)، فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، دوره ۲، ۱۳۸۹، شماره ۳
18. شعاریان، ابراهیم، تعهد به همکاری متعهدله در اجرای قرارداد، مجله علمی- پژوهشی حقوق خصوصی، دوره ۸، ۱۳۹۰، شماره ۱
19. صالحی‌راد، محمد، حسن نیت در اجرای قراردادها و آثار آن، مجله حقوقی دادگستری، شماره ۲۶، ۱۳۷۸، شماره ۱
20. عباسی، اسماعیل، معنا و مفهوم حسن نیت در قراردادها، مجله تحقیقات حقوقی آزاد، ۱۳۸۶، شماره ۲
21. علومی یزدی، حمیدرضا و بابازاده، بابک، شیوه‌های تفسیر قرارداد در نظام حقوقی ایران و انگلستان، فصلنامه پژوهش حقوق، سال ۱۲، ۱۳۸۹، شماره ۲۹
22. قاسمی حامد، عباس، حسن نیت در قرارداد؛ مبنای تعهد به درستکاری و تعهد به همکاری در حقوق فرانسه، مجله تحقیقات حقوقی، ۱۳۸۶، شماره ۴۶
23. کاتوزیان، ناصر؛ عباس‌زاده، محمدهادی، حسن نیت در حقوق ایران، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره ۴۳، ۱۳۹۲، شماره ۳
24. کوشا، ابوطالب، اصل حداکثر حسن نیت در معاملات بیمه و نیم‌نگاهی به آن در سایر عقود و قراردادها، فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی، دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری، ۱۳۸۴، شماره ۳۶ و ۳۷
25. کاویانی، کوروش، درآمدی بر تحلیل اقتصادی حقوق، فصلنامه پژوهش حقوق، ۱۳۸۶، شماره ۲۳
انگلیسی:
الف) کتاب
26. Veljanovski, C. G; Economic Principles of Law, Cambridge University Press, 2007.
ب-مقاله‌ها
27. Cohen, G. M, "Implied Terms and Interpretation in Contract Law", in vol 3 Encyclopedia of Law and economics 80 (Boudewijn Bouckaert & Gerrit design Geest, eds), (2000).
28. Ghestin, J; "The Contract as Economic Trade", in: The Economic of Contracts Theories and Applications, collection of essayes, edited by Eric Brousseau and Jean- Michel Glachant, Cambridge University Press, (2002).
29. Hermalin, B. E and Avery W Katz and Richard A Craswell; "Chapter on the Law Economics of Contracts", Forthcoming in The Handbook of Law & Economics, final draft: June 5,( 2006),. at: papers. ssrn.com/so13/ papers. cfm? abstract_id = 907678.
30. Posner, A. R. and Andrew M Rosenfeld; "Impossibility and related doctrines in contract law: An economic analysis". The Journal of legal studies, Chicago, lll: Uni. of press, ISSN004-2530,Vol 6(1), 83- 118,( 1977).
31. Posner, A. R; "Utilitarianism, Economic and legal theory", The Journal of legal studies, 8(1), 103- 140. (1979).
32. Scott, Robert E and George G Trianti; "Incomplete Contracts and the Theory of Contract Design",Case Westen Reserve Law Review.187, Vol 56, (2005):190. Available at:
http://scholarlycommons.law.case.edu/caselrev/Vol56/iss1/9.