مطالعه تطبیقی بین حقوق اصیل در معامله غیرنافذ در حقوق ایران و معامله باطل نسبی در حقوق فرانسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

وکیل و مدرس دانشگاه

چکیده

بطلان نسبی یکی از انواع ضمانت‌های اجرایی نقض قواعد مربوط به تشکیل قراردادهاست که در نظام حقوقی فرانسه به‌منظور حمایت از حقوق شخص یا اشخاص معینی به‌عنوان یک نهاد حقوقی مستقل به رسمیت شناخته شده است. گرچه در حقوق سنتی ایران چنین مفهومی وجود ندارد و تنها در برخی از متون برگرفته از حقوق غربی به‌صورت موردی با آن برخورد می‌کنیم؛ لیکن تا حدودی شباهت‌های میان این مفهوم حقوقی با قواعد حاکم بر عدم نفوذ در حقوق ایران به چشم می‌خورد که ازجمله می‌توان به جایگاه اصیل با حسن نیت در معاملات فضولی اشاره نمود که در هر دو سیستم حقوقی تدابیری به‌منظور حفظ حقوق اصیل با حسن نیت در نظر گرفته شده است. در این مقاله با بررسی حقوق اصیل در معاملات بطلان نسبی و عدم نفوذ به این نتیجه رسیدیم که اولاً با ساماندهی نظریه عدم نفوذ مراعی می‌توان به‌خوبی و بدون نیاز به واردکردن نهاد عاریتی بطلان نسبی که در فرانسه مطرح است؛ خلأهای قانون‌گذار در این زمینه را مرتفع نمود و ثانیاً رویه قانون‌گذار ایرانی در ماده 252 ق.م مبنی بر عدم تعیین محدوده زمانی برای اعمال حق و مقید شدن آن به ورود خسارت به اصیل بر رویه قانون‌گذار فرانسه که اعمال حق را در ماده 1183 قانون جدید خود که در اکتبر 1916 اجرایی شده، مقید به رعایت مهلت شش ماه نموده است، منطقی‌تر است؛ چراکه مختار نمودن شخص برای اعمال حق در محدوده زمانی شش ماه به‌عنوان یک قاعده عام  
حداقل در برخی از معاملات مانند عقد فضولی اوراق بهادار که حتی صدم ثانیه نیز تعیین‌کننده است یا کالاهای فاسدشدنی و...شاید نوش دارو بعد از مرگ سهراب تلقی گردد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparative study between original rights in blunt deal in Iran law and relative nullity deal in French law

نویسنده [English]

  • mohsen ghani
وکیل دادگستری
چکیده [English]

Relative nullity is one of the sanctions of the violate rules which is related to contract formation that in French legal system has been recognized as an independent legal entity to protect the rights of specific person or people. Although such a concept does not exist in the traditional rights of Iran and we just deal with it in some cases and texts from Western rights; but there are some similarities between this legal concept with rules governing in lack of influence in Iran’s law which it can be referred to the original position with good faith in unauthorized transactions that measures has been considered for protection of the original rights with good faith in both legal systems. In this paper we examined the original rights in relative nullity deals and lack of influence and concluded that based on the lack of determination of time limit for exercise of right and being tethered to entry of damage to original in 252 BC article the Iranian legislative procedure is more reasonable than French legislative procedures that exercise of right, is bounded to observance of the six months’ respite in 1183 article of its new law which was executive in October 1916; because during a period of six months, authorizing a person for exercise of right as a general rule maybe considered as panacea after death, at least in some transactions such as unauthorized contract of securities that even hundredths of a second is crucial or perishable goods and etc.

کلیدواژه‌ها [English]

  • blunt, relative nullity
  • original rights
  • unauthorized transactions, validity and rejecting deal
الف) منابع فارسی
1. امامی، سید حسن، (1373) حقوق مدنی، ج 4، کتاب‌فروشی اسلامیه، چاپ چهاردهم.
2. انصاری، شیخ مرتضی، (1374) کتاب المکاسب، جلد اول، انتشارات دهاقانی.
3. بزرگمهر، امیرعباس (1395) اصلاحات در قانون تعهدات فرانسه، انتشارات عدالت، چاپ اول.
4. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، (1389) وسیط در ترمینولوژی حقوق، کتابخانه گنج دانش، چاپ سوم.
5. فریدون، محدثه (1392) رد مالک در معاملات فضولی اوراق بهادار و آثار آن، فصلنامه بورس اوراق بهادار، شماره 23.
6. کاتوزیان، ناصر (1391) قواعد عمومی قراردادها، ج 2، شرکت سهامی انتشار، چاپ دوم.
7. کریمی، عباس (1391) تلاش برای ساماندهی نظریه عدم نفوذ مراعی، فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی قضایی، ش 51.
8. کریمی، عباس (1390) سکوت مبرز اراده، انتشارات انجمن آثار و مفاخر اسلامی.
9. کریمی، عباس، (1395) حقوق مدنی فرانسه، جزوۀ کلاسی در مقطع دکتری، دانشکده حقوق تهران مرکز.
10. محسنی، سعید (1389) مفهوم و آثار بطلان نسبی، مجله دانش و توسعه،1389، شماره 33.
ب) منابع فرانسوی
1. BASTIAN D. (1929), Essai d une theorie generale de I opposabilete, these paris.
2. DUCLOS J. (1984), I opposabilite (Essai d une theorie generale), these Rennes,ed.
3. Reform of the French Civil Code on Contract Law.
4. TERRE F.SIMLER ph. Et LEQUETTE Y. (1999),Droit civil-les obligations,dalloz.
5. Marty, G. & Raynaud, P. (1988). Droit civil, les obligations.
6. Mazeauds, H. L. e. J. & Chabas, F. (1985). leçons de Droit civil Paris: Éditions Montchrestien
7. DallozWeill, A. & Terré, F. (1980). Droit Civil, les obligations (3 ed). Paris: