اعتبار و آثار شرط منع فرزندآوری در نکاح

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

Azad University

چکیده

عقد نکاح از جمله عقودی به شمار می­آید که در بر دارنده­ی مسایل حقوقی فراوانی است. شروط ضمن عقد نکاح که بسیار مهم­تر از شرایط اساسی نکاح هستند، موجب شده که این مساله همواره محل بحث میان حقوقدانان باشد. از جمله این شروط، شرط منع فرزندآوری است که در فقه نیز به عنوان شرط عزل یا عدم استیلاد مطرح می­گردد. بر اساس این که فرزندآوری و به طور کلی نزدیکی را، جزء مقتضای ذات عقد نکاح به حساب آوریم یا خیر، نظریات مختلفی در مورد صحت یا عدم صحت این شرط بیان شده است. شرط منع فرزندآوری معمولاً به صورت شرط فعل منفی مادی است که ضمانت اجرای آن به مانند شروطی از این دست می­تواند اجبار به انجام تعهد، پرداخت خسارت، ایجاد حق فسخ و یا ایجاد حق طلاق یا هر ضمانت اجرای مورد توافق دیگری باشد. از سوی دیگر اگر شرط مذکور نقض گردد در حقوق و تعهدات زوجین تغییراتی ایجاد می شود؛ به عنوان مثال اگر مشروط له این شرط زوج باشد می­توان گفت که در پرداخت اجرت­المثل و سایر حقوق مادی زوجه موثر بوده و از باب جبران خسارت می­تواند تاثیرگذار باشد؛ یا حتی در موضوع حضانت که از حقوق و تکالیف هر کدام از زوجین بر اساس قانون است می­تواند موثر واقع شود. پژوهش حاضر سعی دارد به این دو موضوع یعنی اعتبار و آثار شرط منع فرزندآوری در نکاح بپردازد. 

 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Validity and effects of the Prohibition of childbearing in marriage

نویسنده [English]

  • fariba akbari
Azad University
چکیده [English]

Marriage contract is considered as one of the contract which include lots of legal issues. The terms of a marriage contract, which is much more important than the marriage conditions, have caused the contract to be the subject of discution between lawyers all the time. One of these conditions is the Prohibition of Childbirth which is also mentioned in fiqh as the condition for the Dismissal or Non-Claim of Offspring. Based on the fact that Childbirth and in general, Sexual Intercourse is considered as an integral part of the marriage contract or not, different opinions about the accuracy or inaccuracy of this condition have been stated. The Prohibition of Childbirth is usually a condition of non-performance, that its legal sanctions, as the similar conditions, maight be enforcing to perform the commitment, pay damages, establishing the right of rescindment or divorce or any other legal sanctions which are agreed upon. On the other hand, if the condition is breached, there will be some changes in couples' rights and obligations; for example: if the man is the person in whose favor a condition is made, the issue will affect on paying the quit-rent and other material rights of the wife and in the terms of restitution might be effective; or even in the subject of custody, which may affect on the rights and duties of each of the couples according to the law. The current research tries to study these two issues: the legal validity and effects of the Prohibition of Childbirth condition in marriage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prohibition of Childbirth condition
  • Non-Claim of Offspring
  • Condition of performance
  • Marriage
  • Fertility
  1. منابع و ماخذ

    1. امامی، حسن، حقوقمدنی، تهران: کتاب فروش اسلامی. 1363
    2. بهجت، محمد تقی ، استفتائاتآیتاللهبهجت، قم: دفتر معظم له، 1386.
    3. جعفرپور، جمشید و ذوالفقاری، سهیل ، وابستگی اقتضای ذات نکاح به رابطة زناشویی، مجله مطالعات فقه و حقوق اسلام، 1390، شماره 4، صص 25 – 46.
    4. جعفری لنگرودی، محمد جعفر، حقوقخانواده، تهران: گنج دانش، 1368.
    5. حجازی، محمد علی، شرط باروری یا عدم باروری در نکاح. فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده. سال 16، 1393، شماره 64. صص 47 – 72.
    6. حر عاملی، شیخ محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، 1409 ق،
    7. ساروخانی، باقر، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، تهران: سروش، 1376،
    8. شبیری زنجانی، سید موسی، کتاب نکاح، قم: مؤسسه پژوهشی رای‌پردازان، 1416 ق.
    9. شهید ثانی ، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، قم: انتشارات مؤسسه المعارف الاسلامیه، 1410،
    10. شیخ طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، تصحیح: محمد الباقر البهبودی، تهران: نشر حیدری، 1388.
    11. صفایی، حسین و امامی، اسدالله، حقوق خانواده،، تهران: انتشارات دانشگاه، جلد 1، 1378،
    12. عباسی شوازی، محمد جلال و همکاران، دیدگاه زنان نابارور در مورد اهداء گامت در یک مطالعه موردی. تهران، 1385،
    13. عبدالحمید، محمد محی الدین، الاحوالالشخصیهفیالشریعهالاسلامیه، قاهره، 1958م.
    14. فخر المحققین، محمد بن حسن، ایـضاح الفـوائد فی شرح مشکلات القواعد، تحقیق حسین موسوی کرمانی و علی پناه، قم، اسماعیلیان، 1387.
    15. قنبرپور، بهنام و آیتی، محمدرضا، بررسی فقهی و حقوقی شروط ناظر بر روابط جنسی. مبانی فقهی حقوق اسلامی، سال ششم، 1392، شماره دوازدهم. صص 121- 137.
    16. کاتوزیان، ناصر، حقوقمدنی(خانواده(، تهران: شرکت سهامی انتشارات، 1385.
    17. کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار، ج 5، 1389.
    18. کلینی، محمدبن یعقوب ، الکافی، قم: دارالکتب الاسلامیة، 1407.
    19. محقق داماد، سید مصطفی، شرط فرزندآوری و یا عدم آن. فصلنامه فقه پزشکی. سال دوم، 1389، شماره 2، صص 11 – 25.
    20. موسوی الخمینی، سید روح‌الله ، تحریر الوسیله، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1390.
    21. نائینی، محمد حسین، منیه الطالب فی حاشیه المکاسب، تهران: المکتبه المحمدیه، 1373.
    22. نجفی، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، تهران: المکتبه الاسلامیه، 1367.
    23. نیک نژاد، جواد، وضعیت فقهی حقوقی شروط راجع به فرزندآوری یا عدم فرزندآوری در نکاح. پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال شانزدهم، 1394، شمارة اول (پیاپی 41) صص 103 – 124.
    24. هاشمی شاهرودی، محمود و همکاران، موسوعه فقه الاسلامی طبق المذهب اهل البیت قم، به نقل از القاموس المحیط. ج 4. 1423.