بازپژوهشی حقوق اجتماعی، مالی و عاطفی زوجه در طلاق مبتنی بر دیدگاه شهید ثانی و محقق اردبیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فقه و مبانی حقوق اسلامی-دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 گروه اموزشی فقه و مبانی حقوق اسلامی /دانشگاه سیستان و بلوچستان /دانشجو

چکیده

طلاق به‌عنوان مهم‌ترین عامل انحلال نکاح سبب ایجاد حقوقی برای زوجه می‌شود که تاکنون هیچ فقیهی به‌صورت مشخص در مورد آن حقوق دسته‌بندی مشخصی را ارائه نداده است، ابهام موجود در این مسئله و عدم شفاف‌سازی دامنه حقوق زوجه به‌موجب طلاق موجب شد تا با استفاده از شیوه توصیفی-تحلیلی به مطالعه آثار جناب محقق اردبیلی و شهید ثانی به‌عنوان دو تن از بزرگان فقه امامیه بپردازیم. پس از بررسی‌های موجود توانستیم سه دسته «حقوق اجتماعی»، «حقوق مالی» و «حقوق عاطفی» را برای زن لحاظ نماییم، همچنین می‌توان گفت هرچند در اصل حقوق زوجه به‌موجب طلاق جناب شهید و محقق اختلاف‌نظری ندارند لکن در دامنه این حقوق با یکدیگر اختلاف‌نظر دارند، به نظر می‌رسد این اختلاف ریشه در باورهای عرفی حاکم در زمان هر یک از این دو فقیه دارد. تاجاییکه جناب محقق برخی از امور را از تکالیف واجب بر مرد می‌داند لکن شهید این امور را از مؤکدات اخلاقی در نظر می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of Social, Financial and Emotional Rights of a Wife in Divorce Based on Shahid Sani's Viewpoint and Mohaghegh Ardabili

نویسندگان [English]

  • mohammadreza kaykha 1
  • fereshte ebrahimabadi 2
1 university of sistan and baluchestan
2 sistan and balochestan
چکیده [English]

Divorce as the most important factor in the dissolution of marriage, creates rights for the wife that no particular jurisprudence has provided specific qualifications for those categories of rights so far. The ambiguity in this issue and the lack of clarity of the scope of the wife's rights were caused by divorce to use the descriptive-analytical method To study the works of Mohaghegh Ardabili and Shahid Sani as two of the great scholars of the Islāmic Imams.After the reviews we could consider three categories of "social rights", "financial rights" and "emotional rights" for women, It can also be said that although in principle the wife's rights there is no difference between the opinion of Shahid  and Mohaghegh, But they differ in the scope of these rights,This difference seems to be based on the common rules of law at the time of each of these two jurisprudence. As far as Mohaghegh considers certain matters as obligatory duties on the man However, Shahid considers these matters with moral implications.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dissolution of marriage
  • divorce
  • social rights
  • financial rights
  • emotional rights
فهرست منابع
1. کلام‌الله مجید، ترجمه: ناصر مکارم شیرازی، اسوه، چاپ پنجم، ۱۳۸۷.
2. استادی رضا، زبانی نژاد علی‌اکبر، زبده البیان فی براهین احکام القرآن، الطبعه الثانیه، ۱۳۷۸.
3. امینی علیرضا، آیتی محمدرضا، فقه استدلالی ترجمه تحریر الروضه فی الشرح المعه، طه، تهران، ۱۳۹۱.
4. البحرانی یوسف بن احمد بن ابراهیم، الحدائق الناظره فی احکام العتره الطاهره، دفتر انتشارات اسلامی، قم، جلد بیست و چهارم.
5. باقری ابراهیم، قرآن و نهاد لعان، قرآن، فقه و حقوق اسلامی، سال اول، شماره ۲، بهار و تابستان ۱۳۹۴.
6. پور عبدالله کبری، جیل زاده سمانه، حل تزاحم حریم خصوصی زوجین با حقوق زوجیت بر اساس مصلحت تحکیم خانواده، مطالعات راهبری زنان، سال هفدهم، شماره ۶۶، زمستان ۱۳۹۳، صص ۷-۴۵.
7. جهانیان لیلی، بررسی حقوق و روابط غیرمالی زوجین، با تکیه‌بر آراء امام خمینی (س)، زمستان ۱۳۹۰، ص ۲۳-۲۶.
8. الحّلی الحسن بن یوسف بن علی بن المطّهر، تحریر الأحکام، الطبعه الاولی، سنه ۴۲۰ ۱ ه، جلد چهارم.
9. حلی جعفر بن حسن (محقق)، شرایع السلام فی مسائل الحلال و الحرام، دارالکتب اسلامیه، بیروت، ۱۴۰۸ ق، جلد دوم.
10. حسینی وحیده، بررسی فقهی و حقوقی قرارداد رحم جایگزین، ویژه‌نامه مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، اولین همایش بررسی ضوابط شرعی در پزشکی، آذرماه،۱۳۹۰، ص ۴۹-۵۸.
11. خادم ازغدی محبوبه، حقوق و تکالیف غیرمالی زوجین در حقوق مدنی ایران و کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر ارفع نیا بهشید، استاد مشاور: دکتر جواهری محسن، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، زمستان ۱۳۹۰، ص ۹۳-۹۹.
12. زینلی مهدی، بررسی نظریات شهید ثانی در باب طلاق خلع و مبارات با اتکا به کتاب مسالک الافهام و تطبیق آن با قانون مدنی، تابستان ۱۳۹۰.
13. شهید ثانی زین‌الدین بن علی، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه،۱۴۲۴ ه.ق، دوره ۵ جلدی، جلد سوم.
14. شهید ثانی زین‌الدین بن علی، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه،۱۴۲۴ ه.ق، دوره ۵ جلدی، جلد چهارم.
15. شهید ثانی زین الدین بن علی. مسالک الأفهام فی شـرح شـرائع الإسـلام، الطبعه ا ُلاولی، سنه ۴ ۴۱ ۱ ق، جلد دهم.
16. صدر اشراقی مسعود، خنکدار طاووسی فاطمه، شمخانی اژدر، یوسفتی افراشته مجید، آسیب‌شناسی طلاق (علل و عوامل) و راه‌های پیشگیری از آن، مهندسی فرهنگی، سال هفتم شماره ۷۳ و ۷۴، بهمن و اسفند ۱۳۹۱، صص ۲۶-۵۳
17. طبرسی حسن، مجمع‌البیان، ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، ۱۴۱۵ ق، جلد اول.
18. عاملی محمد بن حسن (حر)، وسائل الشیعه الی تحصیل المسائل الشیعه، ۱۳۹۸ ق، جلد سوم.
19. فیض کاشانی محمد محسن، مفاتیح الشرایع، بی جا، بی تا، جلد دوم.
20. قبله‌ای خوئی خلیل. بررسی مسائل فقهی و حقوقی انتقال جنین. روش‌های نوین تولیدمثل انسانی از دیدگاه فقه و حقـوق مجموعـه مقـالات، ۱۳۸۰، ص ۲۶۲.
21. کاتوزیان ناصر، حقوق مدنی خانواده، مجد، تهران، ۱۳۸۲، جلد دوم.
22. گیلانی زهرا، مفهوم نفقه و مصادیق آن با تأکید بر مسائل جدید از منظر فقه امامیه و حقوق موضوعه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر محامد علی، دانشگاه قم، تابستان ۱۳۹۳، صص ۵۶-۶۱.
23. الماوردی المصری علی بن محمد بن حبیب الله، الحاوی الکبیر، دارالفکر، بیروت، بی تا، جلد دهم.
24. محقق اردبیلی، زبده البیان، تحقیق: بهبودی محمدباقر، مکتبه المرتضـویه لاحیـاء آثـار جعفریـه-طهران، بی تا.
25. مختاری علی، روش محقق اردبیلی در زبده البیان، آینه پژوهش، شماره ۳۹، مرداد و شهریور ۱۳۷۵، صص ۶۸-۸۱.
26. مصطفوی حسن، تفسیر روشن، نشر کتاب، تهران، ۱۳۸۰، جلد پنجم.
27. مطهری مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، انتشارات صدرا، تهران، ۱۳۸۶.
28. النووی محیی الدین، المجموع، بیتا، بیجا، جلد شانزدهم.
29. وزیری مجید، بررسی مسئله طلاق در اسلام و موارد تطبیقی آن، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: حجت‌الاسلام عبداللهی نژاد عبدالکریم، استاد مشاور: دکتر صانعی سید مهدی، دانشگاه فردوسی مشهد، ۷۵-۱۳۷۴.