آسیب‌شناسی ناکارآمدی حفظ محیط زیست و حقوق ناشی از آن در ایران و مقایسه آن با برخی شاخص‌های جهانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو کانون وکلای دادگستری مرکز،وکیل پایه یک دادگستری

2 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، عضو کانون وکلای دادگستری مرکز، وکیل پایه یک دادگستری

چکیده

حفظ محیط زیست و حقوق ناشی از آن در ایران در صورت تغییرات اساسی در آن چه که هست محقق خواهد شد. به بیان دیگر با رویکردی متفاوت از گذشته در نظام حقوقی و براساس آسیب شناسی‌های میدانی، همانند بسیاری از کشورهایی که این تغییر رویکرد را در قوانین خود جای داده اند و بدون شک این تغییرات حاصل سالها آزمون و خطا، بررسی و بسترسازی‌های مناسب بوده است، در کشور ما نیز بهینه سازی اوضاع محیط زیست مستلزم توجه به عوامل درونی و بیرونی متعددی است، در اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سند چشم انداز 1404، کنوانسیون‌های بین‌المللی که ایران بدان‌ها پیوسته و همچنین حقوق بین‌الملل که در آن حق بر محیط زیست سالم از نسل سوم حقوق بشر(حقوق همبستگی) تلقی می‌شود، بر بهره‌مندی تمامی افراد از محیط زیست سالم به دور از فقر، تبعیض و فساد تأکید فراوان شده است، به رغم این ضوابط، وضع محیط زیست کشور ما بسیار اسفبار است، فقدان فرهنگ احترام به محیط زیست، تغییر اقلیم، ناکارآمدی مدیریت، ضعف ساختاری، عدم وجود نیروهای متخصص، سوءاستفاده از رانت در تخریب محیط زیست و عوامل متعدد دیگر سلامت محیط زیست کشور را به خطر انداخته است، در این مقاله تغییرات اساسی، رویکردهای جرم‌شناسی و مقولات نظری (اخلاق و عدالت زیست محیطی) و پارامترهای عملی را بررسی و با برخی شاخص‌های جهانی مقایسه خواهیم کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Study of Factors Contributing to the Ineffectiveness of the Environment protection and Its Legal System in Iran and the Comparison of It with Some World Hallmarks

نویسندگان [English]

  • Sharareh Abtahi 1
  • ali najafi tavana 2
1 Member to central bar association,attorney-at-law
2 Phd., Faculty Member of Islamic Azad University-Tehran Central Branch , Member to Central Bar Association and Attorney- at- law
چکیده [English]

The effective protection of environment and the enforcement of legal system in Iran will be possible if some significant developments are implemented. On the other words, the protection of the environment may be promoted where a new approach is chosen, field pathology is made and risks and challenges facing it are recognized.  Like many countries following a approach change under their laws- definitely resulted from some years in try and error attempts as well as the study of new contexts and ground- making efforts, the promotion of the environment protection in our country also requires the attention to the internal and external factors together.  As the Iranian constitution, the 1404 Vision Instrument and international conventions to which Iran is a member as well as the International Law under which the right to the healthy environment is considered one of the third generation of the Human Rights (Rights of Solidarity) features assert, the enjoyment of people from the healthy environment without any poverty, discrimination and corruption has been emphasized. In spite of these regulations, the environmental situation of Iran is not desirable. The environment of Iran has been endangered due to abuse of privileges resulting in damages to the environment, climate change, lack of expert personnel, inefficient management, and structure failure and environment- ignorant culture in addition to other causes. This paper studies the significant developments in the criminological approaches, and theoretical issues including the environmental justice and ethics as well as practical parameter with a comparative look at some of world hallmarks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pathology
  • Environmental law
  • Degradation Causes
  • World Hallmarks
منابع:
1. آشوری، داریوش،دانشنامه سیاسی (فرهنگ اصطلاحات و مکتب‌های سیاسی)، چاپ 21، تهران، انتشارات مروارید، 1396، 176-175.
2. آشوری، محمد، آئین دادرسی کیفری با آخرین اصلاحات تا سال 1395، جداول، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم نسانی دانشگاه‌ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی، 1395، 234 – 240.
3. آرنت، هانا، اگزیستانسیالیسم فرانسوی، تهران، 1396، نسخه مجازی، 7-1.
4. ادواردز، پل، و دونالدام بورچرت، دانشنامه اخلاق، (ترجمه و تدوین: انشاالله رحمتی)، تهران، نشر صوفیا، 1392، 507 -505 .
5. اوبراین، مارتین، و مجید یار، جرم‌شناسی مفاهیم کلیدی، (برگردان: میرخلیلی، سید محمود.، و جلال الدین حسانی)، تهران، انتشارات بهنامی، 1394، 126 -124.
6. زمانی، سید قاسم ،تقریرات حقوق بین‌الملل بشر. تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، 1395، 150-145.
7. نظری، محمدرضا، و خشایاراسفندیاری، بررسی تطیبقی کنوانسیون بین‌المللی مبارزه با فساد مالی و قانون ارتقاء سلامت اداری و مقابله با فساد. پژوهشنامه حقوق کیفری دانشگاه گیلان، سال هفتم، شماره اول، 1395، 213 -192 .
8. وایت، راب، جرایم زیست محیطی فراملی به سوی جرم‌شناسی جهان بوم، (برگردان: دانش ناری، حمیدرضا)، تهران، نشر میزان، 1395، 21.
9. لوییس، گری، پنج چالش محیط زیستی ایران، سخنرانی کنفرانس میراث طبیعی ایران، 18 ژانویه 2014.
10. سازمان حفاظت محیط زیست ایران، گزارش وضعیت کلی حراست و حفاظت از محیط زیست،گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، کدخبر 97030201251، 1397.
11. سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ایران، گزارش وضعیت فرسایش خاک در ایران، گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، کدخبر 97030201221، 1397.
12. قوانین و اسناد، اصول 8، 45، 48 و 50 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ماده 66 اصلاحی آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با اصلاحات 1393 و 1394، مواد 679 و 680 قانون تعزیرات مصوب 1375، سند چشم‌انداز (1404)، روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران.
13. مرکز تحقیقات استراتژیک ،گزارش وضعیت محیط زیست ایران و جهان و تشریح عملکردهای مرکز تحقیقات استراتژیک، جلسه شورای معاونین مرکز، 1396.